Wanneer een lid gaat leiden.

foto: Guido Koppes (www.guidokoppes.nl)

Over patronen die je rol vervagen en je werkgeluk beïnvloeden.

Ik werk inmiddels al een tijd voor mezelf. Met plezier. Maar eerlijk gezegd had ik dat nooit bewust gepland. Toch was het achteraf voorspelbaar: de stap paste in een patroon dat zich al vroeg in mijn leven had gevormd.

Patronen Een patroon is gedrag dat zich onbewust herhaalt. Vaak ooit nuttig geweest, maar niet altijd passend in een nieuwe context. In mijn jeugd nam ik verantwoordelijkheid die eigenlijk niet de mijne was. Het voelde onprettig, maar soms ook noodzakelijk voor mijn eigen veiligheid. Zo ontstond een patroon: verantwoordelijkheid nemen, ook als dat eigenlijk niet mijn taak was.

Van jeugd naar praktijk Dat patroon herhaalde zich later in mijn werk als advocaat. Wanneer ik gevraagd werd om te leiden, hield ik me afzijdig. Maar zodra ik vond dat de aangewezen leider het niet goed deed, greep ik alsnog in. Soms subtiel, soms openlijk. Het gaf tijdelijk voldoening, maar leidde ook tot teleurstelling of zelfs conflict.

Ook buiten kantoor zag ik hetzelfde gebeuren: in vriendengroepen, bij netwerkclubs. Ik was formeel lid, maar gedroeg me vaak als leider. En dat blijft zelden zonder gevolgen.

Lid versus leider Elke groep kent leden en een leider. Als leider heb je recht en plicht om beslissingen te nemen. Als lid mag je meedenken, maar niet beslissen. Wie als lid structureel de plek van de leider inneemt, dwingt de leider om orde te herstellen – soms door frictie of zelfs een breuk. Reflectie voor de praktijk Lang dacht ik dat arbeidsconflicten mij “overkwamen”. Nu zie ik: ze waren ook een logisch gevolg van mijn eigen patronen.

Dat inzicht gun ik anderen. Ervaar je weerstand in je team? Frustratie over beslissingen? Of voel je dat je onbewust een uitzonderingspositie inneemt? Leg de oorzaak dan niet alleen buiten jezelf. Kijk ook naar jouw plek. Hoe neem jij die in?

Dat kan confronterend zijn, pijnlijk zelfs. Maar juist daar ligt je invloed. Je kunt je patronen herkennen, onderzoeken en – stap voor stap – veranderen. En dat is werk waar je als advocaat én als mens altijd beter van wordt. Herken jij in je eigen werk weleens dat je méér verantwoordelijkheid neemt dan eigenlijk jouw rol is?

Alexander Robin Jong

Advocaat Leydal Advocatuur