Psychologische Veiligheid: geef complimenten

Vertrouwen als factor

voor Psychologische Veiligheid

Psychologische Veiligheid op de werkvloer is een voorwaarde voor zelfontplooiing en effectieve, lerende, organisaties. Het draagt in zeer grote mate bij aan werkgeluk van medewerkers en daarmee ook aan gezonde organisaties. Psychologische Veiligheid gaat o.m. over: je vrij voelen om te zeggen wat je belangrijk vindt, initiatieven durven nemen, feedback kunnen geven. Het gaat kortom over vertrouwen.

Hoewel vertrouwen geen garantie is voor Psychologische Veiligheid, biedt vertrouwen zekerheid en voorspelbaarheid. Belangrijke ingrediënten voor een veilige werkplek.

Vertrouwen kun je zien als een openstaande ‘emotionele bankrekening’. Als mensen elkaar vertrouwen, verloopt de samenwerking soepeler en zijn de successen groter. Je bouwt positief vertrouwensdividend op.

(Slaat vertrouwen om in wantrouwen, dan trek je elkaars goede bedoelingen in twijfel, dan ontstaan er gevoelens van wederzijdse frustratie doordat afspraken niet worden nagekomen en is er achterdocht. Het vertrouwensdividend maakt dan plaats voor vertrouwensschuld.)

Het geven van complimenten vergroot vertrouwen en versterkt daarmee ook je emotionele bankrekening. Complimenten dragen zo in belangrijke mate bij aan het bevorderen van Psychologische Veiligheid.

Emotionele bankrekening.

Zakelijk gezien is het saldo op je bankrekening van belang. Qua persoonlijke effectiviteit is het interessant welk saldo er op jouw ‘emotionele bankrekening’ staat. (Het begrip emotionele bankrekening is geïntroduceerd door Stephen Covey in zijn boek: “De zeven eigenschappen van effectief leiderschap”.)

Als je met iemand communiceert, open je automatisch een emotionele bankrekening bij elkaar. Dat gaat dus sneller dan je denkt.

Je doet een (positieve) storting (het geven van een compliment is daar een belangrijk voorbeeld van) op de emotionele bankrekening van de ander als je – voor het gevoel van die ander – op relationeel vlak iets positiefs doet. Je doet een (negatieve) opname als je – in de beleving van de ander – iets negatiefs doet. Het saldo van een emotionele bankrekening bepaalt in grote mate de kwaliteit van de onderlinge relatie. Sta je positief dan heb je krediet opgebouwd, en kun je doorgaans ‘een potje breken’. Sta je echter negatief dan zal de ander waarschijnlijk weinig open voor je staan. Storten is dus belangrijk. Vooral ook voor een goede voedingsbodem voor Psychologische Veiligheid. Maar hoe doe je dat, storten op een emotionele bankrekening?

Storten op de emotionele bankrekening van een ander, positief zijn over die ander, is eigenlijk heel eenvoudig. We doen het doorgaans alleen niet zo gemakkelijk. De ‘Hollandse Geest’ van doe-maar-gewoon-dan-doe-je-al-gek-genoeg helpt daar bovendien niet bij. We vinden al snel dat we overdrijven, slijmen, of voelen ons gewoon onzeker als we ons positief uitlaten over de ander. Hoeft echt niet.

Complimenten geven en ontvangen.

Waardering tonen, complimenten geven, is dus een sterke storting op de emotionele bankrekening van de ander. Maar daarvoor moet het compliment wel helemaal kloppen: de verbale en non-verbale signalen moeten met elkaar in overeenstemming zijn. Als je de volgende vuistregels volgt voor het uitspreken van een waardering, zit je goed:

• Waardering moet gepast zijn. Overdreven complimentjes voor een routineklus roepen al snel het gevoel op ‘dat er een addertje onder het gras zit’.

• Waardering moet een doel op zich zijn. Geef een compliment omdat je je waardering wilt uitspreken en bijvoorbeeld niet om de ander te lijmen voor een klusje.

• Waardering behoort alledaags en vertrouwd gedrag te zijn. Maak er een gewoonte van om niet alleen te benoemen als iemand iets fout doet, maar ook als hij/zij het goed doet.

• Waardering dient aan een concrete situatie gekoppeld te zijn en tijdig (snel) te worden gegeven. Complimenten worden krachtiger naarmate ze spontaner zijn, gericht zijn tegen iemand persoonlijk direct worden gegeven en gericht op zijn/haar concreet waarneembaar gedrag.

Tot zover complimenten geven. Maar hoe ontvangen wij een compliment? Meestal nogal ongemakkelijk. Ja zelfs afwerend. “Ach, het stelt niets voor.” “Welnee, zo goed was het niet hoor.” En ga zo maar door. Jammer! Jammer, want daarmee ontmoedig je de ander om jou ergens om te waarderen. In feite ontneem je zo iemand ook het plezier om jou in het zonnetje te zetten. Niet doen dus. Nee, beter is het om het compliment dankbaar te aanvaarden. Dat is leuk voor de ander, en ook voor jezelf. Je mag best je eigen succesjes vieren. En dat begint vaak met een compliment.

‘Transformatief Leiderschap: De Verdieping’.

Psychologische en Sociale Veiligheid zijn belangrijke pijlers van mijn persoonlijk leiderschap programma’s. Het traject dat ik heb ontwikkeld: ‘Transformatief Leiderschap: De Verdieping’, is daar bovendien helemaal op ingericht. Ik besteed veel aandacht aan veiligheid, en niet in de laatste plaats omdat ik van mening ben dat Psychologische en Sociale Veiligheid voorwaarden zijn voor werkgeluk en een effectieve zelfontplooiing van mens en organisatie.

Ik reik je praktische tools aan waarmee je direct in de praktijk aan de slag kunt gaan. Ik zorg voor een solide ‘transfer’ naar jouw praktijksituatie en een effectieve ‘aftersales’ service die op afroep voor jou beschikbaar is.

Naast praktische handvatten voor succesvolle persoonlijke ontwikkeling focussen mijn trajecten zich op jouzelf, als advocaat en als mens. Alles begint immers met zelfkennis en het vermogen tot zelfreflectie. ‘Transformatief Leiderschap: De Verdieping’ gaat die verdieping samen met jou verkennen. Ik leer je om verder te kijken dan je gewend bent. Niet altijd even gemakkelijk, in het begin. Maar uiteindelijk leidt het tot een mate van persoonlijke bevrijding die ruimte biedt voor oprecht, authentiek persoonlijk leiderschap!

Mijn programma’s zijn geschikt voor individuele deelname maar ook voor groepen/teams.

Oefening.

Probeer de emotionele bankrekeningen in kaart te brengen van jouw directe collega’s/kantoorgenoten en schat eens in wat je saldo op die verschillende rekeningen is.

Ga vervolgens aan de slag met het geven van complimenten:

• Kies iemand bij wie je – naar eigen inschatting – een lager saldo op de emotionele bankrekening hebt dan je zou willen.

• Neem je voor om deze persoon binnenkort, liefst morgen als je hem of haar dan ziet, een welgemeend compliment te geven.

• Heb je al een idee waarover je deze persoon een compliment wilt geven, bijvoorbeeld omdat het compliment gaat over iets wat die persoon regelmatig doet?

• Indien mogelijk, bereid je compliment dan voor. Hoe wil je het formuleren? Wanneer wil je het geven?

Hans de Boer

hansdeboer.nl