Een 'Solitude Date' met jezelf. Een aanrader!

Over vertragen, tot jezelf komen, het Hier en Nu en nieuwe inzichten. De ‘Theory U’ toegepast.

Solo.

Zo, en daar stond ik dan. ‘Moederziel’ alleen. Midden in de prachtige bosrijke natuur van het middelgebergte van Rheinland Pfalz (het was midden oktober en de Duitse Indian Summer was in volle omvang losgebarsten!). Dat dan weer wel. Maar toch, best wel ‘alleen’. (Nu bleek dat later, toen het donker werd, wel mee te vallen. Maar daarover straks meer.)

Waarom ik daar was? Onderdeel van het ‘Wildernis Leiderschap Programma’ dat ik daar in Duitsland als facilitator begeleidde, was een zgn. ’24-uurs Solo’. Een tijdje alleen. Op jezelf, 24 uur lang. En die Solo was nu dus begonnen. (Als facilitator deed ik dit onderdeel van het programma graag met de deelnemers mee.)

Ja, en wat doe je dan met jezelf, 24 uur lang? Geen horloge, geen mobieltje. Alleen pen en papier om notities te kunnen maken. Ik keek om me heen en ging zitten op een grote steen. Na een tijdje pakte ik mijn notitieboekje uit m’n rugzak en begon ik te schrijven. Ik hield nooit een dagboek bij. Toen ben ik eraan begonnen.

Terwijl ik daar zo zat, al pennend, nam het ritme van de natuur mij ongemerkt mee. De stand van de zon bracht ieder moment iets nieuws. En ik schreef het op. Totdat het donker werd. In oktober is dat vroeg zoals je weet. Maar als vanzelf voelde ik dat het tijd was om de dag af te sluiten. De natuur deed haar werk.

Ergens in die nacht werd ik wakker. De maan scheen en ik kon de omgeving van onder mijn tentzeiltje goed waarnemen. En daar stonden ze, op nog geen 30 meter van mij vandaan. Een roedel van ongeveer 10-12 herten. Ik hoorde ze niet alleen snuiven, ik rook ze ook! Ze waren zich niet bewust van mijn aanwezigheid en ze bleven dus rustig grazen. Na een tijdje vertrokken ze. Je bent dus tóch niet zo alleen in de natuur als je soms denkt……

Die 24 uur waren omgevlogen. Ik had nog wel even willen blijven, daar in dat bos. Maar aan de andere kant verlangde ik ook weer naar mijn reisgenoten. Ik was benieuwd hoe zij hun alleen-zijn hadden beleefd. Bij het kampvuur die avond hebben we mooie verhalen met elkaar gedeeld. Over inzichten die tijdens het alleen zijn waren verkregen en besluiten die waren genomen. Zowel in de privésfeer als ook op zakelijk gebied. Even helemaal alleen zijn, op jezelf zijn aangewezen, bleek voor iedereen een persoonlijke verrijking te zijn geweest.

Tussen verleden en toekomst staat de tijd stil in het Hier en Nu: ‘De Theory U’.

De bekende ‘Theory U’ van Otto Scharmer gaat over inzicht verwerven door jezelf de tijd en rust te gunnen om ‘tot jezelf’ te komen. Dit model maakt duidelijk dat als je doet wat je deed, je krijgt wat je kreeg en het dus altijd zal blijven zoals het is. Dat kan een keuze zijn. Maar als je niet wilt dat het blijft zoals het is, als je toe bent aan verandering, dan moet er wat ánders gebeuren. Maar wat? Dat is in dat soort situaties meestal niet direct duidelijk. En dat kan behoorlijk stress verhogend zijn. Niet willen blijven waar je bent en tegelijk niet weten welke kant je op moet. Het gevoel van machteloosheid dat je dan kan overvallen kent bijna iedereen wel. ‘Angst’ voor het opgeven van het bekende en onzekerheid over wat daarvoor in de plaats komt.

En voor je het weet gebeurt er niets en blijf je ermee rondlopen. Met dat onbestemde, ontevreden gevoel. En dát maakt het er ook niet beter op.

Grote boosdoeners zijn dan je gedachten die je vasthouden in voor jou bekende patronen. In ‘hoe het altijd was’. Maar op die manier kom je geen stap verder. De kunst is om van die gedachten los te komen. Om jezelf de ruimte te gunnen om verder te kijken, verder te reiken. Om los te laten en om open te staan voor het nieuwe. Namelijk, al dat wat er ook is maar dat je nog niet ziet. (Ken je dat filmpje van die basketballers waarbij een Gorilla door het beeld loopt die door niemand wordt gezien? Nou, dat dus.)

Als je dat voor elkaar krijgt, je oude gedachten even op een zijspoor zetten, vallen vaak de puzzelstukjes ‘opeens’ op hun plaats.

De Theory U verbeeldt dit door van linksboven in de U, waar ‘Downloading’ oftewel doen wat je altijd deed zit, naar onderen te bewegen. Door te vertragen (‘Suspending’ en ‘Observing’), te ervaren (‘Sensing’) en je gedachten los te laten (Letting-Go). Op die manier kom je werkelijk tot rust (‘Presencing’) en krijg je ruimte om de Gorilla te zien, in het Hier en Nu. Ruimte om tot inzichten te komen, los van je dagelijkse gedachten die je alleen maar gevangenhouden in patronen. (Een ‘Open Mind’, ‘Open Heart’ en ‘Open Will’ kunnen je daarbij faciliteren.) En dan is er ruimte om jezelf open te stellen voor iets nieuws (‘Letting-Come’). Zodra dat nieuwe zich aandient kun je erop acteren (‘Prototyping’) en jouw toekomst vormgeven (‘Performing’).

Dit U-proces wordt ook wel genoemd: ‘Leading from the emerging future’. Handelen met de toekomst voor ogen in plaats van te blijven hangen in het verleden (“Zo hebben we dat altijd gedaan…..”)

En dat is wat ik zie gebeuren als ik deelnemers meeneem op mijn ‘Leiderschap Wildernis Programma’s’. Hoe het allemaal precies werkt weet ik ook niet maar het blijkt dat een tijdje in je eentje één zijn met de natuur je dicht bij het Hier en Nu kan brengen. Het Hier en Nu waar gedachten die je vasthouden in bekende patronen vervagen en waar je de Gorilla wél kunt zien.

Onlangs las ik het onderzoek van Virginia Thomas over de positieve effecten van vrijwillig alleen zijn: “SOLITUDE SKILLS AND THE PRIVATE SELF” (2023). Thomas benadrukt in haar onderzoek die positieve effecten. Zij propageert om af en toe een, wat zij noemt, ‘Solitude Date’ voor jezelf in te bouwen.

Het ‘Leiderschap Wildernis Programma’ met een 24-uurs Solo als onderdeel daarvan, is zo’n Solitude Date bij uitstek!

Hans de Boer

hansdeboer.nl